Lees: Koesteren en loslaten in de Groene Amsterdammer, 25-6-2015
Mijn broer en zijn gezin zaten in die fatale vlucht, MH17
Peter Essers in memoriam. Nieuwe Kerk, Den Haag 12-09-14
In het theater van het leven was Peter een van de spelers, maar ook een van de toneelmeesters en floormanagers: druk in de weer met de zorg dat andere spelers hun rol ook goed kunnen vervullen, en bezig met het opknappen van het theater. Alles actief onder controle en verbeteren waar mogelijk. Daarvoor zet hij zich volledig in. Achter de coulissen wordt geruzied en een van de ruziemakers trekt aan een hendel om een ander pijn te doen. Met het – misschien onbedoelde – effect dat plots het doek valt. Voortijdig. Voor Peter, Jolette, Emma, Valentijn en 294 anderen. Niet zo getimed. Het eind is zoek … Dit had de toneelschrijver toch niet bedoeld?!
En wij, als toeschouwers en spelers die elk op een eigen manier ook met dat theater en die spelers verbonden zijn, wij reageren geschokt, verontwaardigd over zoveel onrecht. Mijmeren misschien over hoe het stuk verder zou zijn gegaan. We weten het niet: het einde blijft zoek.
Of is het leven als een boek? Een roman? De focus op het terugbrengen van de lichamen of wat daarvan over is, is als het proberen om de kaft en het papier terug te brengen, met wat losse letters op een hoop geveegd. Zonder de tekst, het verhaal, de betekenis van toen het nog een boek was. Hier zijn we bij elkaar om te herdenken, het even te hebben over die betekenis, het afgebroken verhaal en de context, die losgeraakt zijn van de pagina’s.
Ik geef een paar grote lijnen. Peter komt uit een gezin met een vader, een moeder, een oudere zus en een jongere broer. Den Haag. Op 8-jarige leeftijd gaat hij met het gezin mee naar Suriname, en wij komen terug naar Nederland als Peter twaalf is. Peter is in 1978 getrouwd met Annette Ponsen. In 1981 en ‘83 zijn hun dochters, Esther en Eva geboren. Na zo’n 18 jaar zijn Peter en Annette gescheiden. In 1992 is Peter met Jolette Nuesink getrouwd. In 1995 werd Emma geboren en in ‘96 Valentijn. Intussen zijn er ook 4 prachtige kleinkinderen van Esther en Eva en hun mannen, Alex en Marcel.
Peter heeft elektrotechniek aan de HTS gestudeerd. Na zijn studie geeft hij een paar jaar les in Brazilië. Hij ontwikkelt daar een passie voor dat land en die cultuur. Aansluitend reist hij nog een jaartje avontuurlijk door Zuid Amerika, “on a shoe-string”. Terug in Nederland werkt hij eerst bij een Elektrotechnisch bedrijf, daarna bij de Stichting Nederlandse Vrijwilligers. Via de UN Volunteers werkt hij dan enkele jaren in Botswana. Terug in Nederland bij PTT-KPN-Nepostel in de satelliettelecommunicatie, die hij machtig interessant vindt. Twintig jaar later vertrekt hij en komt bij Global Crossing; Twee jaar later bij Orange, dat vervolgens overgaat in T-Mobile, tot zijn pensioenleeftijd, vorig jaar. Hij werkt zich op tot Program & Project Director/Manager, Team Leader & Senior Consultant Internationale Telecommunicatie.
Het vakinhoudelijke, het projectmanagement, de buitenlandse opdrachten, de internationale congressen, contacten en culturen, en de diverse goede collega’s zijn voor hem de krenten in de pap. In 2013 gaat Peter met pensioen, waardoor hij eindelijk tijd krijgt – en neemt – voor zijn kleinkinderen en voor de aanschaf van een zeilschip en het tiptop klaarmaken daarvan, om daarmee de wereldzeeën te bevaren, zijn grote droom.
Nu kan ik niets meer met Peter delen. Niet meer dat ik laatst volschoot bij het horen van een muziekstuk van Prokofjev op de radio. Ik realiseerde me toen dat onze ouders die plaat vroeger – toen we in Suriname woonden – gekocht hadden om ons – ook daar – een stukje klassieke cultuur mee te geven in onze opvoeding. Wat hebben zij zich op allerlei gebieden ingespannen om ons goed voorbereid aan de wereld over te leveren. Wíj hebben daarmee ons voordeel kunnen doen. Dat dacht ik enkele maanden geleden; nog in gedachten bij onze vader die vorig jaar overleed, en waarover we nog samen met onze zus, Monique, zouden rouwen bij het bekijken van de foto’s en het verstrooien van zijn as, later dit jaar. Ook jij, Peter, hebt je enorm ingespannen om je kinderen goed op weg te helpen in de wereld.
Graag zou ik ook verder met je willen filosoferen over waarom je relatie met onze vader moeizaam was, over de toestand in de wereld … Van die dingen. Ik mis je steun, je klankbord, en ik weet ook dat ik jouw steun en klankbord niet meer ben. Ik ben een stukje minder nodig, een van de ankers in mijn leven is weggeslagen.
De bemanning en passagiers van vlucht MH17 zijn onverwacht geveld door oorlogsgeweld. Vermoord. Vrienden vragen me: “Ben je nu niet woedend op Poetin, om zijn rol hierin?” Misschien wel, maar het gevoel van verslagenheid en verdriet overheerst. Kwaadheid is bij míj nog niet aan de beurt. De rol van Rusland, van Poetin, is evident. Minder evident, maar ook aanwezig, is de rol van Oekraïne en van Europa in dit conflict aan de rafelranden van Europa, die ook de rafelranden van Rusland zijn. Wijzen naar de ander is voor de hand liggend als je overtuigd bent van je eigen gelijk, terecht of onterecht, of als je – tegen beter weten in – de ander wilt zwartmaken.
Met het bestuderen van de vraag wie op dit strijdtoneel aan de hendel heeft getrokken, krijgen we onze geliefden niet terug. Wel is het van belang voor de toekomst van de rechtsstaat, voor Europa en voor de mensheid. Dat dient zeer zorgvuldig te gebeuren.
Peter was zorgvuldig en gedegen, ook in dit soort vraagstukken, en tegelijk ook vol humor. We deelden een gek soort tongue-in-cheeck humor en hij waardeerde het frivole en de grap in mijn liedjes. Hij hoorde graag als een van de eersten een nieuw liedje van mij. Nu volgt mijn nieuwste lied: ‘Jouw tijd’